Tìm hiểu tại sao miễn dịch của trẻ sơ sinh lại yếu hơn người lớn?

Hệ miễn dịch đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ trẻ khỏi vi khuẩn, virus và các tác nhân gây bệnh. Tuy nhiên, khi mới chào đời, hệ miễn dịch của trẻ vẫn chưa hoàn chỉnh và cần thời gian để phát triển dần theo từng giai đoạn. Vậy tại sao miễn dịch của trẻ sơ sinh lại yếu hơn người lớn?  Bài viết dưới đây sẽ giúp mẹ hiểu rõ hơn về các giai đoạn phát triển miễn dịch của trẻ và những biện pháp hỗ trợ bé luôn khỏe mạnh.

Vì sao miễn dịch của trẻ sơ sinh yếu hơn so với người lớn?

Hệ miễn dịch chưa hoàn thiện

Khi mới chào đời, hệ miễn dịch của trẻ sơ sinh chưa phát triển đầy đủ. Cơ thể bé chưa thể sản xuất đủ tế bào miễn dịch để chống lại vi khuẩn, virus từ môi trường bên ngoài. Hệ miễn dịch bẩm sinh chỉ có thể bảo vệ bé trước một số tác nhân gây bệnh cơ bản, trong khi khả năng tạo ra kháng thể đặc hiệu chưa hoàn chỉnh.

Nhờ vào miễn dịch từ mẹ

Trong thời gian mang thai, mẹ truyền kháng thể IgG cho bé qua nhau thai, giúp bé có một phần miễn dịch thụ động. Sau khi sinh, bé tiếp tục nhận kháng thể IgA từ sữa non. Tuy nhiên, nguồn kháng thể này chỉ bảo vệ bé trong thời gian ngắn và không thể thay thế hoàn toàn khả năng miễn dịch tự nhiên của cơ thể bé.

Hệ vi sinh đường ruột chưa hoàn chỉnh

Hơn 70% hệ miễn dịch của cơ thể liên quan đến đường ruột. Ở trẻ sơ sinh, hệ vi sinh đường ruột còn chưa hoàn chỉnh, số lượng lợi khuẩn chưa đủ mạnh để bảo vệ bé khỏi vi khuẩn có hại. Điều này khiến bé dễ bị tiêu chảy, nhiễm trùng đường ruột và các bệnh liên quan đến hệ tiêu hóa.

Khả năng tự sản xuất kháng thể còn yếu

Sau 6 tháng, lượng kháng thể IgG từ mẹ giảm dần, trong khi hệ miễn dịch thích nghi của bé mới bắt đầu học cách phản ứng với các tác nhân gây bệnh. Trong thời gian này, bé dễ bị nhiễm trùng hơn do chưa tự sản xuất đủ lượng kháng thể cần thiết.

Những nguy cơ khi trẻ sơ sinh có hệ miễn dịch yếu

Dễ mắc bệnh nhiễm trùng

Trẻ sơ sinh có nguy cơ mắc các bệnh nhiễm khuẩn như viêm phổi, viêm họng, viêm tai giữa do hệ miễn dịch chưa đủ mạnh để ngăn chặn vi khuẩn, virus.

Việc tiếp xúc với môi trường xung quanh, đặc biệt là những nơi đông người, làm tăng khả năng lây nhiễm bệnh.

Rối loạn tiêu hóa thường xuyên

Do hệ vi sinh đường ruột chưa ổn định, trẻ dễ bị tiêu chảy, táo bón, đầy bụng, khó tiêu.

Việc bú mẹ và bổ sung probiotic hợp lý có thể giúp bé cải thiện các tình trạng này.

Trí tuệ và thể chất kém phát triển

Khi bé ốm thường xuyên, cơ thể dễ bị suy nhược, hấp thu dinh dưỡng kém, dẫn đến sụt cân, chậm lớn.

Hệ miễn dịch yếu cũng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển trí não, khiến bé thiếu tập trung, kém linh hoạt hơn so với trẻ có đề kháng tốt.

Có thể gặp biến chứng khi mắc bệnh

Ở trẻ sơ sinh, một số bệnh như cúm, sốt virus, viêm phổi có thể diễn biến nghiêm trọng hơn so với người lớn do hệ miễn dịch chưa đủ sức chống lại tác nhân gây bệnh.

Việc tiêm phòng đúng lịch và chăm sóc dinh dưỡng đầy đủ giúp giảm nguy cơ này.

Phương phát tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ

Hệ miễn dịch của trẻ sơ sinh còn non yếu nhưng cha mẹ có thể tăng cường sức đề kháng thông qua các biện pháp khoa học và tự nhiên. Dưới đây là những cách hỗ trợ hệ miễn dịch cho bé một cách hiệu quả.

Cung cấp nguồn dinh dưỡng tự nhiên dồi dào

• Sữa mẹ là nền tảng miễn dịch quan trọng: Trong 6 tháng đầu đời, bé nên được bú sữa mẹ hoàn toàn để nhận kháng thể tự nhiên giúp chống lại vi khuẩn, virus.
• Bổ sung thực phẩm giàu dinh dưỡng khi bé ăn dặm: Vitamin C (cam, bưởi, kiwi) giúp tăng sức đề kháng, kẽm (hải sản, thịt bò) hỗ trợ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn.

Duy trì giấc ngủ chất lượng

• Giấc ngủ giúp cơ thể bé sản xuất các protein miễn dịch quan trọng như cytokine, hỗ trợ chống viêm và bảo vệ cơ thể khỏi bệnh tật.
• Trẻ sơ sinh cần ngủ 14-17 tiếng/ngày, còn trẻ từ 1-3 tuổi cần ngủ 11-14 tiếng/ngày để duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh.

Khuyến khích bé vận động phù hợp với độ tuổi

• Các hoạt động nhẹ nhàng như lật, bò, với tay giúp bé tăng cường sức đề kháng và phát triển thể chất.
• Trẻ lớn hơn có thể tham gia các trò chơi ngoài trời giúp cơ thể hấp thụ vitamin D, hỗ trợ hệ miễn dịch và tăng cường sức khỏe xương.

 Giữ môi trường luôn sạch sẽ, an toàn

• Rửa tay thường xuyên giúp hạn chế vi khuẩn, virus xâm nhập vào cơ thể bé.
• Vệ sinh đồ chơi, núm vú, bình sữa để ngăn ngừa vi khuẩn gây bệnh.
• Duy trì không gian sống thoáng mát, sạch sẽ, tránh khói thuốc lá và bụi bẩn gây hại cho hệ hô hấp của bé.

Bổ sung sản phẩm hỗ trợ miễn dịch khi cần thiết

Nếu bé có sức đề kháng kém, các mẹ có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để bổ sung các thực phẩm chức năng như:

Bổ sung men vi sinh hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch đường ruột.

Siro có chứa các loại vitamin như vitamin C, selen, kẽm hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn.

Sữa bột cho bé chứa các thành phần dưỡng chất giúp cho trẻ phát triển toàn diện, đặc biệt, hỗ trợ tiêu hóa và miễn dịch khỏe cho bé.

Lưu ý: Không nên tự ý bổ sung các sản phẩm hỗ trợ miễn dịch liên tục mà không có sự tư vấn từ bác sĩ.

Hệ miễn dịch của bé chưa hoàn thiện ngay từ khi sinh ra, vì vậy cha mẹ cần có biện pháp hỗ trợ phù hợp để giúp bé phát triển khỏe mạnh. Một chế độ dinh dưỡng cân bằng, giấc ngủ đầy đủ, vận động thường xuyên, giữ vệ sinh tốt và tiêm phòng đúng lịch là những yếu tố quan trọng giúp bé có sức đề kháng tốt hơn và ít ốm vặt hơn.

Bài viết liên quan:

• Mẹ nên biết bổ sung cho trẻ uống tăng đề kháng trong bao lâu thì ngừng?
• [Giải đáp] tăng đề kháng cho bé uống liên tục được không?