Rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh là một vấn đề khá phổ biến, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Tình trạng này thường đi kèm với các triệu chứng như nôn trớ, bú kém, đau bụng, tiêu chảy, táo bón, và có thể khiến trẻ suy dinh dưỡng, giảm miễn dịch, cũng như chậm phát triển về thể chất và trí tuệ. Việc nhận diện và điều trị kịp thời rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe của trẻ.
Nội dung chính
Rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh là gì?
Rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh là hiện tượng cơ vòng của hệ tiêu hóa co bóp bất thường, dẫn đến khó khăn trong việc tiêu hóa thức ăn. Tình trạng này thường gây ra các triệu chứng như đau bụng, nôn trớ, tiêu chảy, táo bón, bú kém, và chậm tăng cân. Khi trẻ không được điều trị kịp thời, sẽ dễ dẫn đến tình trạng kém hấp thu dưỡng chất, từ đó ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và trí tuệ của trẻ.
Nguyên nhân gây rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh
Hệ tiêu hóa chưa phát triển hoàn chỉnh:
Trẻ sơ sinh có hệ tiêu hóa còn non nớt. Dạ dày của trẻ còn nhỏ, khả năng đàn hồi của cơ thể chưa tốt, khiến quá trình tiêu hóa thức ăn không diễn ra mượt mà. Điều này dẫn đến các triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy hoặc táo bón.
Khả năng hấp thụ dưỡng chất yếu:
Trẻ sơ sinh cần một lượng dưỡng chất nhất định để phát triển, nhưng rối loạn tiêu hóa khiến trẻ không hấp thụ đủ chất, dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng và chậm tăng cân.
Thức ăn không hợp lý hoặc không phù hợp với hệ tiêu hóa của trẻ:
Các bậc phụ huynh đôi khi cho trẻ ăn thức ăn chưa phù hợp với lứa tuổi hoặc không đảm bảo vệ sinh, dẫn đến việc hệ tiêu hóa của trẻ gặp khó khăn trong việc tiêu hóa.
Kháng thể yếu và hệ miễn dịch chưa hoàn thiện:
Trẻ sơ sinh có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, dễ bị các tác nhân gây rối loạn tiêu hóa xâm nhập. Đây cũng là lý do khiến trẻ dễ mắc phải các bệnh về tiêu hóa.
Các triệu chứng của rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh
Nôn trớ thường xuyên
Rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh thường dẫn đến tình trạng nôn trớ, khiến nhiều bậc phụ huynh lo lắng. Trẻ có thể nôn một lượng sữa nhỏ trong quá trình bú hoặc sau khi bú xong. Tình trạng này không phải lúc nào cũng nguy hiểm, nhưng nếu kéo dài hoặc có các dấu hiệu bất thường, cha mẹ cần đặc biệt chú ý.
Một trong những nguyên nhân phổ biến khiến trẻ sơ sinh bị nôn trớ là trào ngược dạ dày thực quản sinh lý, đây là hiện tượng khi sữa từ dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ra tình trạng nôn trớ. Tình trạng này thường xuất hiện ở trẻ dưới 1 tuổi và thường tự hết khi trẻ lớn dần.
Ngoài ra, nôn trớ còn có thể do một số nguyên nhân khác, bao gồm:
- Bú sai tư thế: Trẻ có thể nuốt không đều, dẫn đến khó tiêu và nôn trớ.
- Trẻ bú quá no: Khi dạ dày của trẻ quá đầy, sữa dễ bị trào ngược lên.
- Cữ bú quá gần nhau: Trẻ chưa kịp tiêu hóa sữa từ lần bú trước sẽ dễ bị nôn trớ khi bú thêm.
- Lỗ trên núm vú bình sữa quá to hoặc quá nhỏ: Khi núm vú không phù hợp, sữa có thể chảy quá nhanh hoặc quá chậm, gây khó khăn trong việc tiêu hóa của trẻ.
- Sữa công thức không phù hợp: Trẻ có thể gặp khó khăn khi tiêu hóa sữa công thức không phù hợp với hệ tiêu hóa của mình. Mẹ có thể tham khảo các dòng sữa giống sữa mẹ sẽ giúp bé dễ dàng tiếp nhận, tiêu hóa dễ hơn.
- Pha sữa sai tỷ lệ: Nếu tỷ lệ pha sữa không chính xác, trẻ có thể bị nôn trớ.
Bú kém và chậm tăng cân
Nhu cầu dinh dưỡng của mỗi trẻ sơ sinh có sự khác biệt, nhưng trung bình, trẻ sẽ bú từ 8 đến 12 lần mỗi ngày, với khoảng cách giữa các lần bú từ 2 đến 3 giờ. Khi trẻ lớn dần, lượng sữa bú mỗi lần sẽ tăng lên và tần suất bú có thể giảm. Trẻ được coi là bú kém khi lượng sữa bú ít hơn so với những trẻ cùng độ tuổi. Bú kém kéo dài có thể gây ra các vấn đề như cân nặng thấp, suy dinh dưỡng, và làm chậm quá trình phát triển của trẻ sơ sinh.
Thông thường, tình trạng bú kém xảy ra khi trẻ gặp các vấn đề về sức khỏe như đau họng, nhiệt miệng, đờm, ngạt mũi, viêm tai,… Chất lượng sữa cũng ảnh hưởng đến việc trẻ bú có tốt không, ví dụ như sữa có mùi vị lạ hoặc mẹ cho con bú không đúng cách. Ngoài ra, các bệnh lý về thần kinh, suy giáp, hoặc việc trẻ đang dùng thuốc (nhất là thuốc kháng sinh) cũng có thể khiến trẻ bú kém.
Rối loạn tiêu hóa kéo dài có thể khiến trẻ chậm tăng cân, sụt cân, và xuất hiện các biểu hiện như mệt mỏi, uể oải. Trong những trường hợp nghiêm trọng, trẻ có thể bị lõm thóp hoặc mất nước. Nếu tình trạng này kéo dài, nó có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như suy dinh dưỡng, bệnh tim mạch, yếu cơ, và suy giảm miễn dịch.
Chậm tăng cân ở trẻ thường liên quan đến vấn đề bú và dinh dưỡng. Điều này có thể xuất phát từ việc trẻ bú sai cách, thời gian bú không hợp lý, hoặc không đủ sữa để đáp ứng nhu cầu của cơ thể.
Đau bụng và quấy khóc
Trẻ sơ sinh thường bị đau bụng khi nuốt phải quá nhiều không khí trong quá trình bú hoặc mắc phải các vấn đề sức khỏe như táo bón, đầy hơi, lồng ruột, thoát vị bẹn,… Đau bụng có thể xuất hiện đột ngột, theo từng cơn và kéo dài hàng giờ. Ngoài ra, trẻ có thể kèm theo các triệu chứng như chứng bụng, co chân lên bụng, nắm chặt tay, khóc thét, và mặt đỏ hoặc tái.
Tiêu chảy hoặc táo bón
Tiêu chảy ở trẻ được chẩn đoán khi trẻ đi ngoài phân lỏng như nước hơn 3 lần mỗi ngày. Đây là dấu hiệu cho thấy hệ tiêu hóa của trẻ đang gặp rối loạn, có thể dẫn đến mất nước, mất chất điện giải, và trong trường hợp nghiêm trọng, nếu không được điều trị kịp thời, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.
Táo bón là một triệu chứng rối loạn tiêu hóa phổ biến ở trẻ, chủ yếu do hệ tiêu hóa của bé còn non nớt. Khi trẻ ăn phải các thực phẩm khó tiêu như thức ăn nhiều dầu mỡ, đạm nóng, hoặc thức ăn cứng, sẽ gây khó khăn trong việc đi ngoài do phân khô cứng. Điều này khiến trẻ biếng ăn, bỏ bữa vì sợ đi đại tiện không được. Nếu tình trạng này kéo dài, cơ thể trẻ sẽ thiếu hụt dinh dưỡng, dẫn đến còi xương và chậm phát triển.
Cách điều trị rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh
Khi trẻ sơ sinh gặp phải rối loạn tiêu hóa, điều quan trọng là phải có biện pháp điều trị và chăm sóc hợp lý để giúp trẻ hồi phục nhanh chóng. Dưới đây là một số cách điều trị và chăm sóc trẻ bị rối loạn tiêu hóa mà mẹ có thể tham khảo:
Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học
Đảm bảo một chế độ dinh dưỡng hợp lý là yếu tố quan trọng trong việc điều trị rối loạn tiêu hóa cho trẻ. Mẹ cần bổ sung vào khẩu phần ăn của bé các thực phẩm giàu chất xơ, dễ tiêu hóa và có tác dụng hỗ trợ hệ tiêu hóa, như:
- Rau củ quả tươi: Cung cấp vitamin và khoáng chất giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn.
- Sữa chua: Giúp bổ sung lợi khuẩn cho hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa.
- Chuối: Là thực phẩm dễ tiêu hóa và giúp làm dịu dạ dày của trẻ.
- Ngũ cốc nguyên hạt: Cung cấp chất xơ giúp điều chỉnh nhu động ruột, tránh táo bón.
- Bổ sung thêm các sản phẩm sữa tốt cho hệ tiêu hóa trẻ sơ sinh
Lựa chọn san phẩm dễ tiêu hóa và bổ sung lợi khuẩn
Để hệ tiêu hóa của bé luôn khỏe mạnh, mẹ có thể lựa chọn các sản phẩm dinh dưỡng hỗ trợ quá trình tiêu hóa, một trong số đó là Friso Gold Pro. Sản phẩm này ứng dụng quy trình Xử Lý Nhiệt chỉ 1 lần hiện đại, giúp bảo toàn hơn 90% đạm tự nhiên mềm nhỏ, dễ tiêu hóa, từ đó giúp bé không gặp phải tình trạng khó chịu hay đau bụng, giúp bé ngủ ngon hơn. Thêm vào đó, với hương vị thanh nhạt, thơm ngon, Friso Gold dễ dàng được bé hợp tác ngay từ lần đầu tiên.
Friso Gold Pro không chỉ kế thừa những ưu điểm nổi bật của sữa Friso Gold như dễ tiêu hóa và hương vị thơm ngon, mà còn được bổ sung hệ dưỡng chất BioPro+. Hệ dưỡng chất này gồm có Probiotic, HMO, và GOS, giúp nuôi dưỡng và gia tăng lợi khuẩn trong đường ruột, từ đó cân bằng hệ vi sinh và tăng cường hệ miễn dịch cho bé. Đặc biệt, sản phẩm được nhập khẩu nguyên lon từ Hà Lan, đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng cao và sự an toàn tuyệt đối cho sức khỏe của bé.
Điều chỉnh thói quen ăn uống của trẻ
- Cho trẻ bú đúng giờ: Giúp dạ dày của trẻ làm quen với thời gian ăn uống đều đặn, hạn chế tình trạng dư thừa thức ăn hoặc tiêu hóa không kịp.
- Chia nhỏ bữa ăn: Nếu trẻ gặp phải tình trạng nôn trớ hoặc khó tiêu, hãy chia nhỏ các bữa ăn trong ngày để dạ dày bé dễ dàng tiêu hóa hơn.
Tạo môi trường thoải mái cho trẻ
Trẻ sơ sinh rất nhạy cảm với môi trường xung quanh. Hãy tạo cho bé một không gian yên tĩnh và thoải mái, tránh căng thẳng hoặc thức ăn không hợp lý có thể làm tăng triệu chứng rối loạn tiêu hóa.
Thăm khám bác sĩ khi cần thiết
Nếu các triệu chứng rối loạn tiêu hóa không thuyên giảm hoặc ngày càng nghiêm trọng, mẹ nên đưa trẻ đi khám bác sĩ để có những phương án điều trị kịp thời và chính xác.
Thông qua việc điều chỉnh chế độ dinh dưỡng và các sản phẩm hỗ trợ tiêu hóa phù hợp, mẹ có thể giúp trẻ sơ sinh phục hồi nhanh chóng và phát triển khỏe mạnh. Hãy luôn lắng nghe cơ thể bé và chăm sóc đúng cách để bé yêu có thể tận hưởng sự phát triển tốt nhất trong những năm đầu đời.
Bài viết liên quan:
- Top sữa tăng cân cho trẻ 9-6 tháng tuổi
- Bé không chịu uống sữa công thức phải làm sao?
- Mách mẹ Top sữa dành cho trẻ đường ruột kém
