Đối với nhiều bạn mới làm mẹ lần đầu chắc chắn sẽ rất bỡ ngỡ và gặp một vài khó khăn trong việc chăm sóc trẻ sơ sinh. Đối với trẻ sơ sinh thì mẹ cần chăm sóc bé cẩn thận hơn bởi sức khỏe cũng như sức đề kháng, hệ miễn dịch của các bé còn rất yếu. Điều quan trọng nhất khi chăm trẻ là luôn giữ ấm và duy trì thân nhiệt cho các bé luôn được ổn định giúp cho trẻ không bị ảnh hưởng từ những tác nhân môi trường bên ngoài.
Dưới đây là kinh nghiệm chăm sóc trẻ sơ sinh căn bản hàng ngày các mẹ cùng tham khảo nhé.
Nội dung chính
1. Cho trẻ bú mẹ
Sau khi sinh con thì các mẹ nên cho con bú mẹ càng sớm càng tốt để có thể bú được lượng sữa non cực kỳ quý giá từ mẹ. Đồng thời khi cho con bú cũng kích thích cho sữa về. Theo khuyến cáo từ bộ y tế thì các mẹ nên cho con bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu vì trong sữa mẹ có rất nhiều dưỡng chất và kháng thể cho bé có được một sức khỏe tốt nhất.
– Khi cho bú các mẹ lưu ý nên cho trẻ bú đúng tư thế: Đầu, vai, thân bé thẳng hàng, bụng của trẻ áp sát vào bụng mẹ. Khi bú miệng bé ngậm cả đầu bú của mẹ.
Sau khi cho trẻ bú xong mẹ nên bế con một lúc và vỗ ợ hơi cho con sau đó mới cho con nằm, để tránh con bị sặc.
2. Giữ ấm cho con.
Việc giữ ấm cho trẻ là rất quan trọng. Với trẻ sơ sinh mẹ nên giữ thân nhiệt ổn định cho trẻ. Đảm bảo phòng ngủ của trẻ không quá nóng, không quá lạnh, không bị gió lùa, mặc quần áo đủ ấm cho trẻ. Luôn theo dõi thân nhiệt của trẻ bằng cách sờ vào tay hoặc chân bé. Mùa đông các mẹ cũng nên mặc quần áo thấm hút mồ hôi, tránh mặc quần áo quá dày, bí vì các bé hay bị ra mồ hôi trộm. Nên các mẹ cần để ý tránh cho bé bị cảm lạnh. Với những bé bị ra mồ hôi trộm nhiều mẹ có thể lót một chiếc khăn xô nhỏ vào phía áo sau lưng cho bé.
3. Đội mũ và quấn tã cho trẻ đúng cách
Nhiều mẹ sợ con lạnh nên đội mũ liên tục bất kể ngày đêm, dù thời tiết nóng hay lạnh, tuy nhiên thói quen này hoàn toàn không tốt. Trẻ sơ sinh chưa đầy tháng thường thoát nhiệt qua da đầu nên mẹ hãy chú ý khu vực sau gáy của trẻ, nếu thời tiết nóng thì ban đêm hoặc khi đi ra ngoài chỉ cần đội cho con mũ che thóp còn khi ở trong nhà thì hãy để đầu bé được thông thoáng. Cơ thể trẻ sơ sinh chưa thể tự điều hòa thân nhiệt nên nếu cứ đội mũ kín mít thì sẽ khiến mồ hôi ra nhiều, trẻ sẽ ngứa ngáy và quấy khóc, nhiều trường hợp sẽ làm tăng thân nhiệt và khiến trẻ bị sốt cao.
Nhiều ý kiến cho rằng, quấn tã chặt sẽ giúp trẻ không bị giật mình và ngủ ngon hơn, ít quấy khóc hơn, tuy nhiên nghiên cứu khoa học đã chứng minh việc làm này hoàn toàn sai lầm. Hành động quấn tã chặt có nguy cơ làm ép khớp háng của trẻ phải duỗi thẳng và hướng ra trước, làm cho chân của trẻ bị lệch trục, bí bách, nóng, khó chịu….
4. Vệ sinh rốn
Đối với trẻ sơ sinh rốn bé cần được vệ sinh đúng cách để tránh gây nhiễm trùng. Hàng ngày mẹ nên vệ sinh rốn cho trẻ bằng nước muối sinh lý. Luôn đảm bảo rốn của trẻ được khô ráo, thoáng khí. Thường thì sau 7- 15 ngày trẻ sẽ rụng rốn.
Lưu ý: Khi thấy rốn trẻ bị chảy mủ hay bị sưng tấy đỏ thì nên cho bé đi khám bác sĩ.
5. Giấc ngủ của trẻ.
Giấc ngủ đối với các bé cực kỳ quan trọng, ngủ đủ giấc sẽ giúp cho sức khỏe của bé phát triển tốt hơn. Với trẻ sơ sinh mỗi ngày các bé có thể ngủ từ 16- 20 tiếng và thương bé sẽ ngủ cả ngày lẫn đêm. Một giấc ngủ dài của bé có thể từ 4- 5 tiếng. Các bé cũng hay bị giật mình, vặn vẹo nên khi ngủ mẹ có thể sử dụng gối chẹn, chẹn vào 2 bên, đắp một lớp chăn mỏng cho con. Mẹ nhớ là đặt bé ngủ trong tư thế nằm ngủ để giúp trẻ ngủ ngon giấc hơn và giảm nguy cơ bị đột tử ở trẻ sơ sinh.
6. Vệ sinh hàng ngày cho con.
– Tắm cho trẻ: Với trẻ sơ sinh các mẹ nên tắm hàng ngày cho con. Khi tắm nên tắm trong phòng kín gió. Sử dụng sữa tắm gội dành cho bé sơ sinh. Nếu sinh bé vào mùa đông mẹ nên sắm thêm đèn sửa, quạt sưởi, hoặc sử dụng điều hòa 2 chiều để làm ấm phòng cho trẻ khi tắm. Khi tắm mẹ nên chú ý lau sạch phần cổ, nách, bẹn, hậu môn và phần kín. Nên gội đầu cho bé trước sau đó lau khô bằng khăn sạch, rồi mới tắm cho bé. Để giữ ấm cơ thể cho bé mẹ có thể cho thêm 1 vài giọt dầu tràm vào nước tắm, hoặc sau khi tắm xong nên bôi dầu tràm và lòng bàn chân và ngục cho trẻ.
– Thay tã: Mỗi khi bé đi tiểu, ị mẹ cần lấy nước ấm sau đó lấy khăn sạch lau nhẹ nhàng và thay tã cho bé. Các mẹ nên vệ sinh kỹ cho con và chọn loại bỉm tã an toàn để tránh cho bé bị hăm. Khi bé bị hăm mẹ có thể rửa vùng kín cho các bé bằng nước lá chè xanh sau đó bôi kem hăm và thay ngay loại bỉm khác. Đảm bảo cho vùng kín luôn được sạch sẽ và thoáng mát.
– Móng tay: mẹ nên cắt móng tay cho bé thường xuyên vì móng tay của các bé rất nhanh dài để tránh cho bé tự cào xước vào mặt mình. Mẹ cũng nên lau rửa tay thường xuyên cho trẻ.
– Vệ sinh mắt: Mắt của trẻ rất nhạy cảm và dễ bị tổn thương. Rất nhiều bé mới sinh ra mắt thường có nhiều gỉ, mắt bị sưng, lông mi bị dính vào buổi sáng, khiến cho trẻ khó chị và rất khó khăn khi mở mắt. Vì vậy mà mẹ cần nhỏ nước muối hàng ngày cho trẻ. Mẹ nên rửa tay thật sạch sau đó nhỏ 1- 2 giọt nước muối sinh lý vào mỗi bên mắt của trẻ. Rồi dùng bông y tế sạch lau nhẹ nhàng từ khóe mắt ra ngoài. Mỗi bên mắt sử dụng 1 miếng bông khác nhau để chánh bị lây từ mắt này sang mắt khác. Ngày mẹ có thể nhỏ mắt cho bé bằng nước muối 1-2 lần/ ngày.Lưu ý khi rửa mẹ cần phải tuyệt đối nhẹ tay, không được cố gắng lấy gỉ mắt ra, sẽ làm mắt bé bị đỏ và gây đau mắt.
Nếu tình trạng mắt bé không bị đỡ mà vẫn nhiều gỉ và sưng tấy thì mẹ nên cho bé đi khám bác sĩ để bác sĩ cho thuốc nhỏ phù hợp.
– Vệ sinh tai: Vệ sinh tai sai cách có thể khiến cho trẻ bị thủng màng nhỉ, viêm tai rất nguy hiểm. Hàng ngày mẹ chỉ cần lấy khăn sạch lau bên trong và bên ngoài vành tai bằng nước ấm. Nên nhớ không được vệ sinh sâu bên trong tai trẻ vì có thể đẩy ráy tai vào sâu bên trong, làm thủng màng nhĩ…
– Vệ sinh mũi: So sơ sinh rất hay bị nghẹt mũi, thở khò kè, nhất là những bé sinh mổ, nước ối có thể chảy vào mũi bé làm cho bé bị khò khè mũi lúc mới sinh. Đồng thời khoang mũi của trẻ ngắn và nhỏ, đường mũi lại hẹp khả năng thích ứng còn kém chỉ bị hơi lạnh một chút cũng khiến cho trẻ bị sổ mũi, nghẹt mũi. Vì vậy mẹ cần nhỏ mũi hàng ngày cho con bằng nước muối sinh lý. Những bé bị sổ mũi thì mẹ cần làm sạch dịch nhày mũi cho trẻ. Mẹ có thể hút mũi cho bé rồi nhỏ nước muối sinh lý.
Lưu ý: Các mẹ cần thận trọng khi hút hoặc rửa mũi cho các bé. Tránh hút rửa quá mạnh sẽ làm tổn thương niêm mạc mũi của trẻ. Với những bé lớn trên 1,2 mẹ có thể dùng bình rửa mũi trẻ em chuyên dụng được thiết kế có áp lực chuẩn để rửa cho các bé.
– Vệ sinh miệng: Đối với trẻ sơ sinh nếu miệng của bé không được vệ sinh hàng ngày sẽ khiến trẻ có thể bị nấm miêng, gây biếng ăn, còi xương, suy dinh dưỡng. Nên mẹ cần vệ sinh cho bé theo các bước sau.
Chuẩn bị: 1 cốc nước ấm hoặc 1 cốc nước muối sinh lý đã được ngâm ấm. 1 chiếc khăn sạch hoặc gạc rơ lưỡi.
Trước khi làm mẹ cần rửa tay thật sạch, sau đó sỏ gạc rơ lưới vào ngón tay trỏ nhúng vào cóc nước ấm, vắt bớt nước, rồi đưa vào miệng trẻ. Làm sạch 2 bên vòng miệng trước rồi đến lưỡi. Mẹ nên làm 2 lần trên ngày vào buổi sáng và buổi tối.
Lưu ý: trẻ dưới 1 tuổi không nên tưa lưỡi cho trẻ bằng mật ong.
Một số sản phẩm vệ sinh thân thể cho em bé đang được bán chạy mẹ có thể tham khảo:
7. Một số lưu ý khác khi chăm sóc trẻ sơ sinh
Kinh nghiệm chăm sóc trẻ sơ sinh không thể thiếu việc đo nhiệt độ cho trẻ hàng ngày. Sức khỏe của trẻ sơ sinh rất nhạy cảm nên hãy chuẩn bị một chiếc nhiệt kế để đo nhiệt độ cơ thể mỗi khi thấy bé nóng lên hay chân tay lạnh.. Nhiệt độ bình thường của trẻ sơ sinh là từ 36,5 đến 37 độ C.
- Nếu nhiệt độ cao hơn 37,5 độ C thì nên cho trẻ mặc quần áo rộng rãi, thông thoáng và bỏ bớt chăn cho trẻ, cho bé bú nhiều hơn;
- Nếu nhiệt độ cao hơn 38 độ C thì có nghĩa trẻ đã bị sốt, nếu lau mát và hạ sốt không có tác dụng thì hãy đưa trẻ đến khám và điều trị ngay tại các cơ sở y tế.
Một điều đặc biệt lưu ý khi chăm sóc trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi mà cha mẹ nhất định phải nhớ, đó là cơ thể trẻ sơ sinh rất yếu ớt, sức đề kháng kém nên tuyệt đối không được để người khác ôm, hôn vào miệng trẻ, việc làm này sẽ làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn và các loại vi trùng có hại xâm nhập, gây bệnh cho trẻ.
Việc chăm sóc trẻ sơ sinh sẽ rất bỡ ngỡ đối với những gia đình lần đầu tiên chào đón em bé. Tuy nhiên cha mẹ và người thân khác của bé nên cố gắng học cách chăm sóc trẻ đúng cách, bởi sự chăm sóc trong những ngày đầu đời này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của bé sau này.
Xem thêm>>
