Cúng mụ là gì? Sắm lễ cúng mụ cho bé gái và bé trai chi tiết?

Cúng mụ là gì? Có cần thiết không? Sắm lễ cúng mụ cho bé gái và sắm lễ cúng mụ cho bé trai như thế nào là đúng? Nếu bạn không biết tại sao hầu hết các gia đình tổ chức cúng mụ cho trẻ và muốn tìm hiểu các nghi thức cúng thì bài viết này dành cho bạn đấy!

Cúng mụ là gì?

Cúng mụ là gì? Giúp bạn giải đáp như sau: Cúng mụ là một phong tục truyền thống của người Việt Nam. Đây là phong tục tập quán xuất phát từ quan niệm dân gian cho rằng: trẻ nhỏ để được sinh ra với hình hài khoẻ mạnh và phát triển mỗi ngày trong sự bình an là do được các bà mụ bảo hộ. Do đó, tực cúng mụ là việc gia đình đền đáp lại công ơn của các bà mụ và các vị thần linh đã có công bảo hộ cho trẻ nhỏ lớn lên khỏe mạnh, cứng cáp.

Trong phong tục của người Việt Nam, 12 bà Mụ, gồm:

• Bà mụ trông coi việc sinh đẻ (gọi là chú sanh) – Trần Tứ Nương. 
• Bà mụ trông coi việc thai nghén (gọi là chú thai) – Vạn Tứ Nương.
• Bà mụ trông coi việc thụ thai (gọi là thủ thai) – Lâm Cửu Nương
• Bà mụ trông coi việc nặn ra hình dáng (nam/nữ) cho bé (gọi là chú nam nữ) – Lưu Thất Nương.
• Bà mụ trông coi việc chăm sóc thai (gọi là an thai) – Lâm Nhất Nương.
• Bà mụ trông coi việc chuyển dạ ( gọi là chuyển sanh) -.Lý Đại Nương.
• Bà mụ trông coi việc sinh (gọi là hộ sản) – Hứa Đại Nương.
• Bà mụ trông coi việc ở cữ (gọi là dưỡng sinh) – Cao Tứ Nương.
• Bà mụ trông coi việc chăm sóc sơ sinh (gọi là bảo tống) – Tăng Ngũ Nương.
• Bà mụ trông coi việc ẵm bồng (gọi là tống tử) – Mã Ngũ Nương.
• Bà mụ trông coi việc giữ trẻ (gọi là bảo tử) – Trúc Ngũ Nương.
• Bà mụ trông coi việc giám sát và chứng kiến sinh đẻ (gọi là giám sinh) – Nguyễn Tam Nương.

Theo phong tục có 12 bà mụ, nhưng cũng có nơi cúng 13 bà mụ. Dân gian gọi bà mụ thứ 13 gọi là bà mụ chúa và không biết tiên Tuy nhiên, theo cuốn sách mang tên: Đài Bắc thị tuế thời ký thì bà mụ thứ 13 là Đỗ Ngọc Nương chuyên trông coi việc đỡ đẻ (còn gọi là tiếp sanh).

Trong cúng mụ, gia đình còn chuẩn bị lễ vật cúng các vị thần linh nhằm tạ ơn sự che chở của các ngài dành cho trẻ. Gia đình thường tổ chức cúng mụ cho các giai đoạn phát triển quan trọng của bé như: đầy tháng, thôi nôi, cúng đốt (cúng khi trẻ đạt các cột mốc như 3 tuổi, 6 tuổi, 9 tuổi, 12 tuổi).

Sắm lễ cúng mụ cho bé gái và bé trai chi tiết

Nghi lễ cúng mụ thường diễn ra vào những dịp gia đình làm lễ tạ ơn liên quan đến trẻ nhỏ như: cúng đầy tháng, cúng thôi nôi (trẻ tròn 1 tuổi), cúng đốt (cúng 3 năm 1 lần cho đến khi trẻ vượt qua 12 tuổi). Sắm lễ cúng mụ cho bé trai và bé gái như thế nào mới đúng phong tục? Đây là câu hỏi được nhiều gia đình quan tâm. Vậy hãy theo dõi nội dung ngay sau đây mẹ nhé!

Sắm lễ cúng mụ cho bé trai

Trong lễ cúng mụ, tuỳ theo quan niệm ở từng vùng mà lễ vật cúng ở mỗi gia đình không quá giống nhau. Tuy nhiên, có thể điểm một số lễ chính cần phải có khi cúng cho bé trai gồm:

Mâm cúng Đức Ông

• Bát nhang: 01 bát.
• Rượu: 03 ly.
• Nước: 03 ly (dùng nước trà hoặc nước lọc đều được).
• Bông hoa: 1 bình (thường sử dụng hoa cúc, hoa đồng tiền, hoa lay ơn… đều được)
• Trái cây.
• Giấy tiền vàng mã.
• Gà luộc: 01 con. gà được làm sạch lông, chéo cánh và luộc nguyên con. Theo quan niệm, cúng gà trống biểu tượng cho sự mạnh mẽ, khỏe khoắn, phù hợp với tính cách mà một nam nhi nên có.
• Thịt heo quay: một miếng (cái này tuỳ gia đình, có thể có, có thể không).
• Xôi: 01 đĩa lớn. Có thể dùng xôi gấc hoặc xôi trắng, xôi đậu xanh đều được.
• Chè: 01 tô chè. Chè ở mâm cúng Đức ông không bắt buộc mà tuỳ gia đình.
• Cháo trắng: 01 tô.

Mâm cúng bà mụ

Tùy từng gia đình, có thể cúng 12 bà mụ hoặc 13 bà mụ. Nếu cúng 12 bà, số lượng lễ vật sẽ là 12 phần giống nhau. Nếu cúng 13 bà, số lượng lễ vật sẽ có 13 phần giống nhau. Các lễ vật phải có gồm:

• Giấy tiền vàng mã: 12 bộ.
• Hoa: 12 bông (dùng hoa cúc vàng hoặc hoa đồng tiền đều được).
• Nến: 1 cây loại nhỏ.
• Chè: 12 chén chè đậu trắng. 
• Xôi: 12 đĩa xôi (có thể sử dụng xôi gấc, xôi đậu xanh hoặc xôi nếp cẩm đều được. Tuy nhiên, trong những ngày cúng đầy tháng hay cúng thôi nôi, gia đình sẽ dùng xôi giấc vì tạo hình đẹp mắt và màu đỏ mang lại điều tốt lành).
• Cháo trắng: 12 chén.
• Trầu: 12 miếng được têm sẵn.
• Nước: 12 ly.

Ngoài những đồ cúng nêu trên, gia đình có thể cúng thêm bánh kẹo, bộ đồ cúng thế, gạo muối,… nhưng không bắt buộc. Ngoài ra, cúng trong ngày thôi nôi của bé, gia đình chuẩn bị thêm mâm đồ chọn nghề nghiệp tương lai cho bé. Mâm lễ vật này sẽ dùng cho bé bốc. Dựa vào đồ vật bé bốc trúng để đoán nghề nghiệp tương lai cho con. 

Sắm lễ cúng mụ cho bé gái

Sắm lễ cúng mụ cho bé gái tương tự như sắm lễ cúng mụ cho bé trai, gồm 01 mâm cúng Đức ông và 01 mâm cúng mụ. Tuy nhiên, lễ vật cúng có chút khác biệt nhỏ. Trong đó:

• Chè dùng cúng mâm 12 bà mụ phải là chè trôi nước. Mẹ có thể làm chè nhiều màu sắc để mâm cúng trong đẹp mắt hơn.
• Gà luộc: Một số gia đình thay vì cúng gà trống luộc nguyên con sẽ thay thế bằng vịt với ý nghĩa trẻ sẽ trở nên dịu dàng, đáng yêu hơn. Tuy nhiên, số lượng gia đình chọn gà trống luộc cúng Đức ông trong ngày cúng mụ vẫn chiếm đa số.

Chúng tôi vừa giúp mẹ giải đáp: Lễ cúng mụ là gì, đồng thời giúp mẹ sắm lễ vật cúng mụ cho bé trai và bé gái chi tiết. Cúng mụ là nghi lễ truyền thống của người Việt và nhiều dân tộc khác nhau nhằm cảm tạ các bà mụ và các Đức Ông đã có công bảo hộ và ban phát phước lành đến cho trẻ.

Bài viết liên quan:

• Cúng đầy tháng, thôi nôi và cúng Mụ khác nhau như thế nào?
• Mâm cúng thôi nôi bé gái gồm những gì? [Chi tiết từ A – Z]
• Chuẩn bị mâm cúng thôi nôi bé trai gồm những gì? Chi tiết và đầy đủ nhất?