Cúng đầy tháng, thôi nôi và cúng Mụ khác nhau như thế nào?

Bởi
Ngọc Đỗ
-
0
30

Cúng đầy tháng, thôi nôi và cúng mụ là những nghi lễ quan trọng, đánh dấu những bước ngoặt đầu đời của bé. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về sự khác biệt giữa các nghi lễ này. Bài viết này sẽ giúp bạn phân biệt rõ ràng cũng mụ, cúng đầy tháng và thôi nôi khác nhau như thế nào, từ đó hiểu đúng hơn về ý nghĩa và nghi thức của từng lễ.

Lý giải cúng Mụ, cúng đầy tháng, thôi nôi khác nhau như nào?

Để biết được sự khác nhau của ngày đầy tháng, thôi nôi và cúng Mụ chúng ta cùng đi tìm hiểu chi tiết về từng lễ cúng này.

Cúng đầy tháng

day-thang-va-thoi-noi-khac-nhau-nhu-nao
Cúng đầy tháng khi trẻ được 1 tháng tuổi

Thời điểm tổ chức

  • Cúng đầy tháng được tổ chức khi bé tròn 1 tháng tuổi tính theo lịch âm.
  • Theo quan niệm dân gian: Dựa trên quy tắc “gái lùi hai, trai lùi một” (tức là ngày cúng đầy tháng của bé gái lùi 2 ngày, bé trai lùi 1 ngày so với ngày sinh âm lịch).

Tham khảo:

Ý nghĩa

  • Là nghi lễ báo cáo sự ra đời của bé với tổ tiên, thần linh.
  • Tạ ơn 12 Bà Mụ và Đức Ông, những vị thần bảo trợ đã giúp bé chào đời suôn sẻ.
  • Cầu mong bé khỏe mạnh, ngoan ngoãn và gặp nhiều may mắn trong cuộc sống sau này.

Lễ vật cần chuẩn bị

Mâm lễ cúng đầy tháng có hai phần chính:

Mâm lễ cúng 12 Bà Mụ (tượng trưng cho 12 bà đỡ đã chăm sóc bé trong bụng mẹ):

  • 12 chén chè (miền Bắc thường dùng chè hoa cau, miền Nam dùng chè đậu trắng hoặc chè trôi nước).
  • 12 đĩa xôi gấc (tượng trưng cho sự may mắn).
  • 12 chén cháo nhỏ (ở một số nơi có thêm cháo cúng).
  • 12 đĩa bánh (bánh hỏi, bánh bò, bánh chín tầng mây).
  • 12 ly nước, 12 cây nến, 12 nén nhang.
  • 12 chiếc chén, muỗng, đũa

Mâm lễ cúng Đức Ông

  • 1 con gà luộc
  • 1 đĩa xôi gấc hoặc xôi đậu xanh.
  • 1 bát chè lớn.
  • 1 đĩa trái cây ngũ quả.
  • 1 chén rượu, 1 chén nước lọc.
  • 1 bình hoa tươi, 1 đôi đũa hoa.

Nghi thức đặc biệt

  • Khai hoa (bắt miếng): Người lớn dùng nhành hoa (thường là hoa cúc) quơ trước mặt bé, đọc lời chúc tốt đẹp như “Mở miệng ra cho có bông có hoa, mở miệng ra cho kẻ thương người mến”.

Cúng thôi nôi

day-thang-va-thoi-noi-khac-nhau-nhu-nao-1
Cúng thôi nôi khi trẻ được 1 tuổi

Thời điểm tổ chức

  • Cúng thôi nôi là gì? Thôi nôi được tổ chức khi bé tròn 12 tháng tuổi (1 năm) tính theo lịch âm.

Ý nghĩa

  • Đánh dấu bước trưởng thành đầu tiên của bé, chuyển từ giai đoạn sơ sinh sang tuổi tập đi.
  • Tạ ơn thần linh, tổ tiên và cầu mong bé lớn lên khỏe mạnh, thông minh.
  • Khi bé tròn 1 tuổi, gia đình coi đây là một dấu mốc quan trọng.

Lễ vật cần chuẩn bị

Mâm cúng thôi nôi thường đơn giản hơn so với đầy tháng, nhưng vẫn đầy đủ các lễ vật cần thiết, bao gồm:

  • Mâm ngũ quả
  • Hoa tươi
  • Nhang trầm
  • Đèn cầy
  • Gạo, muối
  • Giấy cúng
  • Trà, rượu, nước
  • Trầu têm
  • Xôi, chè
  • Gà luộc hoặc vịt luộc
  • Bánh kem để chúc mừng sinh nhật bé
  • Các vật dụng để bé chọn, tượng trưng cho nghề nghiệp tương lai của bé (ví dụ: sách, bút, máy tính, micro,…)

Nghi thức đặc biệt

Bé chọn nghề (bắt nghề): Một mâm đồ vật được bày ra trước mặt bé, tượng trưng cho các nghề nghiệp tương lai. Bé chọn món nào trước thì được tin rằng sẽ có khuynh hướng theo nghề đó. Ví dụ:

  • Bút, sách: Học hành giỏi giang, làm nghề giáo viên, nhà văn.
  • Tiền, vàng: Giàu có, kinh doanh giỏi.
  • Ống nghe: Làm bác sĩ.
  • Máy tính, bàn phím: Làm công nghệ.

Tham khảo:

Cúng Mụ

Thời điểm tổ chức

Cúng Mụ không chỉ diễn ra vào đầy tháng và thôi nôi mà còn có các cột mốc khác như:

  • Khi bé 3 ngày tuổi (lễ cúng “mở mắt”).
  • Khi bé 100 ngày tuổi.
  • Khi bé 1 tuổi (thôi nôi).

Ý nghĩa

  • Tạ ơn các bà mụ: Mục đích chính của cúng mụ là để tạ ơn các bà mụ đã tạo ra em bé và che chở cho bé trong suốt quá trình phát triển.
  • Cầu mong sự bảo vệ: Cúng mụ cũng là dịp để cầu mong các bà mụ luôn ở bên cạnh, bảo vệ và giúp đỡ bé trên suốt chặng đường đời.

Lễ vật

Lễ vật cúng mụ có thể khác nhau tùy theo từng dịp cúng và quan niệm của từng gia đình. Tuy nhiên, thường bao gồm các lễ vật cơ bản như:

  • 12 chén chè, 12 đĩa xôi, 12 ly nước, 12 bộ vàng mã, nhang, nến, trầu cau…
  • Mâm lễ cúng Đức Ông: Gà luộc, xôi, trầu cau, rượu…

Nghi thức đặc biệt

  • Gia đình khấn vái và cầu chúc những điều tốt đẹp cho bé.
  • Hóa vàng mã và tạ lễ sau khi hoàn thành nghi thức.

Sự khác biệt giữa cúng mụ, đầy tháng và thôi nôi

day-thang-va-thoi-noi-khac-nhau-nhu-nao-2
Cúng mụ để tỏ lòng cảm ơn 12 bà Mụ đã che chở cho bé

Ngày lễ đầy tháng, thôi nôi và cúng Mụ đều là những ngày lễ quan trọng trong những năm tháng đầu đời của trẻ. Tuy nhiên, 3 ngày lễ ngày cũng có sự khác nhau về thời gian và ý nghĩa tổ chức, cũng như cách chuẩn bị lễ vật. Dưới đây là bảng tóm tắt sự khác nhau của cúng Mụ, cúng đầy tháng và thôi nôi để mọi người dễ hiểu nhất.

Tiêu chí Cúng đầy tháng Cúng thôi nôi Cúng Mụ
Thời gian Bé tròn 1 tháng tuổi Bé tròn 12 tháng tuổi Khi bé đạt các mốc quan trọng (3 ngày, 1 tháng, 100 ngày, thôi nôi…)
Ý nghĩa Tạ ơn thần linh, Bà Mụ, Đức Ông đã bảo vệ bé Đánh dấu bé tròn 1 tuổi, chúc bé lớn lên mạnh khỏe Cúng 12 Bà Mụ đã nặn ra hình hài bé
Lễ vật chính Xôi chè, gà luộc, mâm cúng gia tiên, vàng mã Xôi chè, gà luộc, thêm nghi thức chọn nghề Xôi chè, vàng mã, gà luộc (đơn giản hơn)
Nghi thức đặc biệt Khai hoa, đặt tên cho bé Chọn nghề, cắt tóc máu (ở một số nơi) Chỉ cúng đơn giản, không có nghi thức đặc biệt

Qua những thông tin cung cấp trên đã giúp các gia đình hiểu rõ hơn về ngày cúng mụ, cúng đầy tháng và thôi nôi khác nhau như thế nào. Dù có sự khác biệt về thời điểm và nghi thức, cả ba nghi lễ này đều mang ý nghĩa thiêng liêng, thể hiện sự trân trọng của gia đình đối với con trẻ. Gia đình có thể tổ chức đơn giản hoặc đầy đủ tùy điều kiện, miễn sao giữ được tinh thần của truyền thống.

Bài viết liên quan:

BÀI VIẾT LIÊN QUANXEM THÊM