Khi chăm trẻ nhỏ chúng ta đều phải hết sức cẩm thận, mỗi năm đều có rất nhiều những tai nạn đáng tiếc xẩy ra đối với trẻ. Vì vậy những bậc là cha làm mẹ cần phải trang bị kiến thức sơ cứu cơ bản để có thể sơ cứu kịp thời khi có sự cố xảy ra đối với trẻ. Dưới đây là một cách sơ cữu cơ bản khi trẻ gặp phải một số trường hợp sau: trẻ bị bỏng, bị nghẹn, cháy máu cam, bong gân.…
1. Bỏng
Khi trẻ bị bỏng đầu tiên mẹ cần làm mát chỗ bé bị bỏng bằng nước lạnh trong ít nhất 10 phút. Sẽ giúp vết bỏng giảm bớt được độ sưng phồng. Nếu bé đang mặc mẹ nên cởi bỏ quần áo của bé ra một cách thật nhẹ nhàng để tránh làm bé đau cũng như bong da. Nếu như vết bỏng quá nặng và quần áo bị dính vào vết bỏng thì mẹ nên để nguyên sau đó nhờ nhân viết y tế hỗ trợ.
Tiếp sau đó các mẹ băng vết thương bằng nilon (loại bọc thức ăn) hoặc có thể sử dụng miếng băng vải sạc và đặc biệt không được lất vải nhiều sợi lông khi băng vào sẽ khiến sợ vải dính vào phần da, khi lấy miếng vải ra sẽ rất đau cho bé. Sau khi sơ cứu cho bé xong, nếu thấy vết bỏng to và nặng mà cần đưa bé đến bệnh viện để sử lý vết vỏng kịp thời.
2. Chảy máu cam
Khi trẻ bị cháy máu cam mẹ nên cho bé ngồi xuống và ngửa đầu lên để dòng máu không chảy ra khỏi mũi. Để chúng thở bằng miệng và bịt đầu mũi lại trong 10 phút. Nếu máu vẫn không ngừng chảy, ép mũi trở lại trong 2 lần nữa.
Sau khi máu đã ngững chảy thì mẹ lau sạch mũi cho bé. Và dặn bé không được nói chuyên, không được ho ngay vì nó có thể làm vỡ mạch máu đã lành trong mũi và lại khiến bé bị chảy máu cam.
Các mẹ chỉ nên hơi ngửa đầu cho bé thôi chứ đừng để bé ngửa hẳn đầu ra sau bởi khi đó máu sẽ bị chảy ngược vào cổ họng khiến cho bé khó chịu. Nếu không thể cầm máu cho bé, mà máu vẫn chảy khoảng 30 phút thì mẹ nên đưa trẻ tới gặp bác sĩ để tìm ra nguyên nhân cũng như cách chữa.
3. Nghẹn
Khi bị nghẹn trẻ thường có biểu hiện là ho sặc sụa hoặc lặng câm vì lúc đó trẻ không thể thở nổi. Nếu khi ho mà vật cản vẫn không thoát được ra ngoài thì mẹ cần phải sơ cứu cho bé ngay lập tức. Nếu vật cản không thoát ra khi chúng ho, cần phải hành động ngay lập tức.
Mẹ cần xem xét bé bị nghẹn gì, nếu có thể lấy ra thì bạn nên lấy cho bé nhưng bạn phải chắc chắn rằng bạn có thể lấy vật thể ra mà không đẩy chúng vào sâu bên trong cổ họng.
Mẹ cũng có thể áp dụng một vài cách dưới đây.
– Đối với những trẻ trên 1 tuổi thì mẹ có thể đặt trẻ nằm sấp trên đùi, sau đó đánh 5 cái vào giữa xương vai bằng lòng bàn tay.
– Với nhưng em bé nhỏ hơn duới 1 tuổi thì mẹ đặt bé nằm sấp trên cánh tay, đảm bảo đầu và cổ của bé đã được đỡ chắc chắn, rồi mới đánh vào giữa vai bé.
– Nếu 2 cách trên vẫn không hiệu quả, thì lật ngửa bé lên, đặt đầu bé vào lòng bàn tay, hạ thấp người bé xuống. Dùng 2 ngón tay ấn mạnh vào xương ức. Cứ làm như thế sau 3 giây và nhìn vào mồm bé. Nếu bạn thấy cái gì đó thì nhặt ra, còn không thì tiếp tục ấn.
– Với trẻ trên 1 tuổi, đứng sau chúng và đặt nắm tay của bạn ở giữa rốn và lồng ngực. Đặt bàn tay kia nắm lên và kéo mạnh ngược lên. Làm như thế 5 lần.
Nếu trẻ vẫn không hết ngạt, hãy gọi cấp cứu trong khi tiếp tục sơ cứu.
4. Bong gân
Nếu mẹ nghi ngờ con bị bong gân thì việc cần làm trước tiên của mẹ là cho bé ngồi xuống. Lấy ít đá lạnh bọc trong khăm và áp lên chỗ bé bị đau khoảng trong 10 phút để giảm sưng tím, tiếp đến mẹ băng vết thương cẩn thận. Sau đó mẹ để chỗ đau của con ở trên cao để làm giảm dòng máu tới vết thương, giúp cho chỗ đau đỡ sưng tấy.
5. Ngã
Nếu thấy trẻ bị ngã trẻ bị bất tỉnh, dù chỉ trong thời gian ngắn, mẹ hãy quấn chăn cho bé để giảm sốc, rồi gọi ngay cấp cứu.
– Mẹ cần đặt bé ở tư thế hồi phục nếu vẫn còn thở và không có dấu hiệu gẫy xương hay chấn thương ở đầu cổ. Tìm kiếm các vết rạn nứt sọ, như hai con ngươi không đồng đều, máu chảy từ tai hoặc chảy nước từ mũi.
– Kiểm tra chỗ chày xước hay chân tay có hình dáng bất thường. Nếu bạn nghi xương bị gãy thì hãy giữ nguyên cho đến khi xe cấp cứu đến. Quấn tạm khăn quanh chỗ đó.
Tuy nhiên với những tường hợp trẻ bị ngã mà vẫn tỉnh táo và không có biểu hiện gì nghiêm trọng, dùng miếng vải thấm nước lạnh đắp lên chỗ va đập trong 10 phút để giảm sưng.
Mẹ và người nhà cần theo dõi bé trong khoảng thời gian ít nhất 48 tiếng sau khi bé bị ngã để theo dõi tình hình của bé xem có những biết hiện bất thường như chóng mặt, nôn ói, hoa mắt…Lúc này bạn cần gọi ngay cho bác sĩ để kiếm tra kịp thời.
6. Điện giật
Khi thấy trẻ bị điện giật thì mẹ không được chặm tay vào người trẻ nếu như nguồn việc chưa được tắt và vẫn còn trên người bé. Khi mẹ chạm vào có thể khiến mẹ cũng bị điện giật.
Việc đầu tiên mẹ cần làm là tắt nguồn điện ngay lập tức nếu có thể. Còn khi mẹ không thể tắt được ngồn điện, nếu muốn lấy nguồn điện ra mẹ cần phải hết sức cẩn thận. Khi lấy nguồn điện mẹ cần đứng trên những vật liệu cách điện khô, như một cuốn sách dày, cuốn danh bạ. Sau đó dùng một chiếc chổi gỗ, cuộn báo hoặc một chiếc gậy gỗ gậy tre (đây là những vật có thể cách điện) sau đó đẩy nguồn điện ra khỏi người bé.
Mẹ cũng có thể thòng dây thừng vào cánh tay hoặc cổ chân bé tiếp đó kéo người bé ra khỏi nguồn điện.
Tiếp đến mẹ nên kiểm tra hơi thở của bé. Nếu thấy bé bất tỉnh nhưng vẫn thở, thì mẹ hãy đặt bé ở tư thế hồi phục. Vết bỏng do điện giật có thể nhỏ nhưng gây nguy hiểm bên trong mà mẹ không hề biết, sau đó hãy gọi cấp cứu.
7. Ngộ độc
Nếu bạn tin rằng trẻ đã hít hay nuốt phải chất độc như các chấy tẩy rửa, thuốc, hay các vật thể có hại, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức và giữ trẻ im cho đến khi bác sĩ đến.
Nếu có thể, tìm hiểu chúng đã nuốt phải thứ gì và mang theo vỏ hộp đến bệnh viện. Đừng khiến chúng nôn ra bởi nó chỉ do gây tổn hại dạ dày và đường ống.
Nếu trẻ tự động nôn ra, hãy mang theo chỗ đó tới bệnh viện để phân tích.
Nếu trẻ nuốt phải thứ gì gây bỏng họng, hãy cho chúng nhấp ít nước hoặc sữa để làm mát bên trong.
8. Bất tỉnh
Hướng dẫn mẹ cách sơ cứu khi bé bất tỉnh.
Đầu tiên mẹ nên gọi cấp cứu, trong lúc chờ cấp cứu đến mẹ hãy thực hiện những bước sau để sơ cứu cho trẻ.
– Mẹ cần nâng cằm của trẻ lên bằng 1 ngón tay, đồng thời dùng tay ấn trán bé xuống để bé có thể ngửa đầu ra. Khi đườn không khí của bé được mở, bạn hãy kiểm tra và lắng nghe hơi thở của bé. Nếu thấy bé không có dấu hiệu thở thì mẹ hãy dùng biện pháp hô hấp nhân tạo cho bé.
– Ngửa đầu ra, nâng cằm lên và bịt mũi. Hít một hơi sâu, đặt mồm mẹ lên mồm trẻ và thổi hơi vào miệng trẻ trong 1 giây. Lặp lại không quá 5 lần, kiểm tra xem ngực trẻ có phồng lên. Nếu không, kiểm tra miệng xem có vật cản và đảm bảo đầu vẫn ngửa ra.
– Đặt ngón tay lên xương ức của trẻ. Ấn mạnh và nhanh với tốc độ 100 lần/phút. Sau 30 cái, lại hà hơi thổi ngạt cho bé để đưa oxy vào phổi. Sau 2 lần hà hơi thổi ngạt, lại ấn ngực. Lặp lại chu kỳ cho đến khi hơi thở trở lại.
9. Sốc mẫn cảm
Khi bé bị dụ ứng, hoặc bị côn trùng cắn…bé có thể có phản ứng đố là sốc mẫm cảm. Khi bị sốc bé sẽ bị giảm huyết áp, đỏ ửng mặt và đỏ cả cơ thể, mặt có thể bị sưng và gây ra khó thở.
Đầu tiên mẹ nên xác định xem liệu trẻ có phải bị một dị ứng biết trước và mang theo thuốc điều trị. Sau đó tiêm thuốc vào bắp đùi hoặc mông.
Tiếp theo mẹ gọi cấp cứu và đặt bé ở tư thế hồi phục, nếu trẻ không thể thở và không có thuốc, hãy gọi cấp cứu, trong khi thực hiện biện pháp hô hấp sơ cứu.
10. Chảy nhiều máu
Nếu trẻ bị vết cắt sâu khiến chảy nhiều máu, hãy rửa sạch, sau đó lau khô tay bạn và đeo găng.
Nâng cao vết thương để máu chảy về các cơ quan nội tạng, thay vì chảy đi mất. Kiểm tra xem có vật gì gắn vào vết thương. Nếu có thì cũng để nguyên bởi sẽ tháo ra sẽ chỉ làm tồi tệ thêm.
Thay vào đó, dùng vải buộc quanh vết thương, lót đệm sao cho miếng vải cao hơn vật thể để không ấn nó vào trong. Gọi cấp cứu ngay lập tức.
Nếu không có gì gắn ở vết thương, dùng miếng vải sạch ấn lên vết thương để kìm máu và quấn chặt xung quanh, tuy nhiên không quá chặt để máu vẫn chảy được đến ngón chân và tay. Tùy thuộc vào độ nghiêm trọng, hãy gọi cấp cứu.
Tư thế hồi phục
Như ở trên có nhắc tới tư thế hồi phục. Đây là tư thế dành cho trẻ bất tỉnh nhưng vẫn thở. Nó giúp cho trẻ có thể thở dễ dàng hơn và không bị nghẹn do nôn. (Nếu nghi ngờ có chấn thương đầu và cổ, thì không di chuyển).
– Mẹ nên đặt trẻ nằm nghiêng sang một bên, co một đầu gối lên, hạ đầu bé xuống để bé không nuốt phải nước dãi chảy ra. Đỡ cổ bằng một cái gối.
– Với trẻ sơ sinh, mẹ cần bế bé trong tay, đỡ đầu và hướng mặt xuống để tránh bị nghẹn.
Hy vọng với những thông tin trên các mẹ sẽ biết cách sơ cứu khi trẻ nhỏ gặp nạn. Đồng thời các mẹ cũng nên theo dõi tình trạng sức khỏe của con để đảm bảo con có được sức khỏe tốt nhất.
