Các bệnh thường gặp trong giai đoạn “Khoảng trống miễn dịch” của trẻ

Từ 6 tháng – 3 tuổi, trẻ thường bị bệnh vặt với tần suất dày khiến các bậc phụ huynh không khỏi lo lắng. Theo chuyên gia dinh dưỡng, đây là tình trạng trẻ sẽ gặp khi đến giai đoạn “khoảng trống miễn dịch”. Bài viết sẽ cùng phụ huynh tìm hiểu về định nghĩa, một số bệnh thường gặp ở trẻ và giải pháp hỗ trợ trẻ “bù đắp” miễn dịch trong giai đoạn này. 

“Khoảng trống miễn dịch” là gì?  

Khi mới sinh, hệ miễn dịch của trẻ nhỏ đã vô cùng khoẻ mạnh do có hệ thống kháng thể IgG được truyền từ mẹ trong giai đoạn mang thai. Kết hợp với các kháng thể thông qua sữa non khi trẻ bú mẹ, cơ thể trẻ sẽ hình thành nên một hệ miễn dịch “thụ động” giúp bảo vệ cơ thể khỏe mạnh.  

Tuy nhiên miễn dịch “thụ động” không tạo ra được khả năng miễn dịch lâu dài bởi số lượng kháng thể IgG mẹ truyền cho trẻ sẽ suy giảm rất nhanh sau 6 tháng. Trong khi đó, các kháng thể chủ động hay miễn dịch tự nhiên của trẻ ở giai đoạn sau sinh lại cực kỳ yếu. Trung bình, trẻ cần từ 3-4 năm để có thể phát triển đủ lượng kháng thể bằng người lớn và hình thành hệ miễn dịch “chủ động”. Lúc đó, hệ miễn dịch mới đủ khoẻ mạnh để bảo vệ trẻ khỏi vi khuẩn, bệnh tật.   

Như vậy, trong giai đoạn chuyển tiếp từ khi kháng thể dự trữ từ mẹ truyền sang không còn tồn tại đến khi cơ thể sản sinh ra lượng kháng thể đủ cao – hiểu đơn giản là thời gian giao thoa giữa miễn dịch “thụ động” và “chủ động” – cơ thể của trẻ sẽ thiếu kháng thể và làm cho hệ miễn dịch suy yếu, tạo ra nguy cơ nhiễm trùng cao. Giai đoạn này kéo dài từ khoảng 6 tháng tuổi cho đến khi trẻ được 3 tuổi và được các chuyên gia gọi là “khoảng trống miễn dịch”. 

Vậy, trẻ thường gặp những vấn đề gì về sức khỏe trong giai đoạn “khoảng trống miễn dịch”? 

Hầu hết mọi trẻ đều trải qua giai đoạn “khoảng trống miễn dịch”, đó là lý do trẻ sẽ thường bị ốm, mắc nhiều bệnh vặt, đặc biệt trong tầm tuổi bắt đầu đi học. Có thể phân chia thành 2 nhóm vấn đề dưới đây: 

Thứ nhất, trong giai đoạn này, khả năng miễn dịch “thụ động” truyền từ mẹ sang trẻ giảm dần nhưng bản thân trẻ vẫn chưa tự hình thành hệ thống miễn dịch “chủ động” để bảo vệ cơ thể mình. Do đó, trẻ sẽ nhạy cảm hơn với các tác nhân lây nhiễm từ môi trường bên ngoài, dẫn đến các bệnh như:  

• Viêm họng, viêm tai, đặc biệt là viêm tai giữa. 
• Tiêu chảy, tay chân miệng. 
• Nhiễm khuẩn đường hô hấp: viêm phổi, viêm mũi / xoang, viêm amidan, ho khan. 
• Dị ứng với phấn hoa, mùi, bụi mịn, thức ăn, chất gây dị ứng trong môi trường, và thậm chí là một số loại thuốc. 

Thứ hai, bên cạnh suy giảm sức đề kháng, đây còn là giai đoạn trẻ tăng cường tiếp xúc với môi trường bên ngoài, khám phá thế giới. Từ đó, tạo điều kiện để các mầm bệnh tấn công, khiến trẻ dễ mắc bệnh liên quan đến hấp thu, tiêu hóa kém, chậm phát triển, …  

Giải pháp “bù kháng” cho trẻ trong giai đoạn “khoảng trống miễn dịch” 

Theo Chuyên gia – BS.CKI. Phan Thị Hiền Thu – Nguyên Trưởng khoa Truyền thông GDSK Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM, trẻ từ dưới 6 tháng tuổi nên được bú mẹ hoàn toàn. Vì sữa mẹ không chỉ cung cấp dưỡng chất đầy đủ để bé phát triển mà còn là nguồn cung cấp kháng thể dồi dào giúp trẻ chống lại tác nhân gây bệnh. Mẹ nên duy trì cho trẻ dùng sữa mẹ ngay cả khi trẻ bước vào giai đoạn ăn dặm. 

Ngoài ra, BS. Phan Thị Hiền Thu cũng lưu ý cho phụ huynh các giải pháp hữu ích: 

• Đảm bảo cung cấp đủ các nhóm chất dinh dưỡng: Trẻ trong giai đoạn “khoảng trống miễn dịch” cần được cung cấp đủ các chất dinh dưỡng quan trọng như protein, vitamin, khoáng chất và rau củ. Protein là thành phần cơ bản để xây dựng và phục hồi mô và tế bào miễn dịch. Vitamin và khoáng chất giúp tăng cường chức năng miễn dịch và bảo vệ cơ thể khỏi bệnh tật. Rau, củ giúp duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh và hấp thụ chất dinh dưỡng tốt hơn. Đặc biệt, cần bổ sung chất béo để cung cấp đủ năng lượng, tăng cường khả năng hấp thu vitamin A, D, E, Canxi, … 
• Tăng cường hoạt động thể chất: Hoạt động thể chất đều đặn giúp tăng cường hệ miễn dịch và cải thiện sức khỏe tổng thể.  
• Đảm bảo chất lượng giấc ngủ: Ngủ ngon và đủ giấc giúp cơ thể phục hồi và tái tạo năng lượng. Trẻ trong giai đoạn “khoảng trống miễn dịch” cần có giấc ngủ đủ ngon, sâu để tăng cường hệ miễn dịch và đối phó với các tác nhân gây bệnh. 
• Việc duy trì môi trường sạch sẽ và tập cho trẻ thói quen vệ sinh cá nhân đúng cách là một phương pháp hiệu quả để ngăn ngừa bệnh tật. Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch, đảm bảo vệ sinh cá nhân cho trẻ và giữ cho môi trường xung quanh sạch sẽ. 
• Chích ngừa đầy đủ và đúng lịch: đảm bảo rằng trẻ được tiêm đúng loại và số lượng vắc-xin cần thiết để ngăn ngừa các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. 

Cũng theo BS.CKI. Phan Thị Hiền Thu, bên cạnh các giải pháp trên, phụ huynh có thể bổ sung kháng thể thông qua sữa uống. Những sản phẩm sữa có chứa thành phần Lactoferrin cũng cần được cân nhắc để tăng cường vận chuyển sắt, cạnh tranh hấp thu sắt với vi khuẩn, từ đó tăng cường hệ miễn dịch, “bù kháng” vào giai đoạn “khoảng trống miễn dịch” của trẻ. Lactoferrin là một loại protein được tìm thấy với hàm lượng dồi dào trong sữa non của mẹ, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với sức khỏe của trẻ trong giai đoạn đầu đời. Trong 100 ml sữa non của mẹ chứa đến 600mg Lactoferrin, nhưng sẽ giảm dần xuống còn 200 mg trong sữa trưởng thành, từ 3 tuần sau sinh. 

 Hơn 100 năm được tin dùng tại Nhật Bản, sữa mát Morinaga là hãng sữa đầu tiên trên thế giới đưa Lactoferrin vào các sản phẩm sữa bột dành cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Tuân theo quy chuẩn dinh dưỡng của Tổ chức Y tế Thế Giới WHO và nhu cầu dinh dưỡng cho bé Việt Nam, sữa mát Morinaga giúp bổ sung Lactoferrin có tác dụng như chất kháng khuẩn, hạn chế hoạt động của virus, tăng cường hệ miễn dịch… góp phần phát triển hệ miễn dịch chủ động cho trẻ, phòng ngừa bệnh vặt.   

Bài viết liên quan:

>>>Trong sữa mẹ có những thành phần quan trọng nào giúp trẻ tăng đề kháng

>>>Chủ động tăng sức đề kháng cho bé trong thời điểm giao mùa

>>>Lactoferrin mang lại sức mạnh tuyệt vời, cảm hứng bắt nguồn từ sữa mẹ